Wednesday, June 30, 2010

Irayo! Thank you! I pewne losowe przemyślenia

Właśnie pojawił się nowy post na forum naviteri, a co za tym idzie zamieszczam jego tłumaczenie. Jest 3:25 i właśnie miałem iść spać, ale są pewne priorytety!

Irayo nìtxan, ma eylan! Bardzo dziękuję przyjaciele za wszystkie wasze miłe i dodające otychy słowa. Ogrzały one moje serce.

Kilka przemysleń:

Poprawki i notatka dotycząca Na'vi w moim pierwszym poście.

Dziękuje wszystkim którzy wskazali pewne drobne błędy. Dwa z nich poprawiłęm bez komentarzy chwilę po tym jak post się pojawił, lecz przeoczyłem trzeci, do którego wróciłem teraz, odnotowując edycje na dole posta. Mam zamiar dalej stosować te system: jeśli wyłapię jakiś błąd w przeciągu, powiedzmy, godziny od pojawienia się posta poprawię go bez komentarza; później niż godzina, poprawię błąd i dodam notatkę wskazującą co zostało zminione.

Poprawka ta, tak przy okazji, polegała na usunięciu dodatkowego e w dwóch formach słowa sänumvi, ‘lekcja.’ Dziękuję tym którzy wskazali ten błąd i przepraszam jeśli wywołał on zamieszanie! To była zwykła gafa.

Pomimo moich wysiłków w sprawdzaniu błędów, takie rzeczy będą się zapewne przedostawały. Więc jeśli zauważycie coś co nie wygląda poprawnie, proszę dawajcie mi znać. Możecie umieszczać to w publicznym komentarzu lub prywatnym mailu - Obie z metod mi w zupełności odpowiadają! Istnieje szansa że odpowiem w jeden z następujących sposobów: (1) "Łups! To była pomyłka. Dzięki!" (2) "Obie formy - ta której ja użyłem oraz zaproponowana przez ciebie są poprawne" (3) "Pomimo iż wygląda to dziwnie, poprawna jest wersja zapisana przeze mnie, a oto dlaczego..." Mam nadzieję, że się czego nauczymy z takich sytuacji.


Notatka dotycząca srekrr, przysłówka zazwyczaj oznaczającego "przed" którego użyłem w poście wywołało dyskusję. (Jak wielu z was wie, forma tego słowa jest wyjątkiem od reguły: spodziewali byśmy się raczej srehrr.) Srekrr oznacza "przed (przysłówek czasu),poprzedzając". I "poprzedzając" które mój słownik definiuje jako "na zapas, z góry" które przechodzi w "już (already)" Tak więc tłumaczenie zdania w pytaniu —Fayupxaremì oe payängkxo teri horen lì’fyayä leNa’vi fpi sute a tsun srekrr tsat sivar—brzmiało by jakoś tak: “W tych wiadomościach będę rozmawiał o zasadach języka Na'vi dla ludzi którzy już z nich korzystali"- Irayo dla Wm. Annis za świetną analizę w jego poście na learnnavi.org.

Język komentarzy

Bardzo zaimponowała mi jakość Na'vi w komentarzach. I was very impressed by the quality of the Na’vi in the comments. To bardzo satysfakcjonujące widzieć jak daleko niektórzy z was zaszli jeśli chodzi o używanie Na'vi do codziennej komunikacji.

Jak wiecie jest to dwujęzyczny blog, i komentarze są mile widziane zarówno po Angielsku, w Na'vi jak i jako kombinacja powyższych. (A jeśli ktoś chce zotawić krótki komentarz w innym języku to w porządku - proszę jednak o przetłumaczenie go by inni również mogli zrozumieć!) Jeli chodzi o komentarze w całości w Na'vi, to otrzymałem pewne opinie, którymi chciałbym się z wami podzielić.

Plusy i minusy komentarzy w całości w Na'vi:

PLUSY: Umocniają opinie, że Na'vi to nie tylko zabawa ale także środek codziennej komunikacji. Pozwalają także autorom by użyć Na'vi publicznie i umożliwić innym praktykę w czytaniu i rozumieniu. Dodawanie tłumaczenie zniosło by taką możliwość. ( Na przykład, trudno oprzeć się spojrzeniu od razu na tłumaczeniu zamiast samemu pogłowić się nad Na'vi bez pomocy, co jest dużo bardziej rozwijające.) Dają też początkującym obraz jak daleko niektórzy członkowie zaszli i dodają motywacji by samemu też tam dążyli.

MINUSY: Komentarze wyłącznie w Na'vi są skierowane do stosunkowo niewielkiej liczby odbiorców (zakładając, że blog ewentualnie będzie odwiedzany przez "nowych") i powodują uczucie podziału na ludzi z wewnątrz i z zewnątrz. Mogą być odrzucające dla nowych ciekawskich ludzi, którzy nie nauczyli się jak na razie wiele jeśli w ogóle i mogą zareagować: "Wow. To zdecydowanie zbyt zaawansowane jak dla mnie" I mogą też powodować że piszący tylko w angielskim odstają poziomem.

Proszę zrozumieć: Poza tym co napisałem powyżej, nie mam zamiaru tworzyć zasad dotyczących języka komentarzy, Cokolwiek wam odpowiada jest w porządku i mile widziane! Lecz jestem ciekaw czy macie jakieś odczucia dotyczące tego w dowolną ze stron.

Prośba o historię w prostym Na'vi

Dla sekcji Na'vi 101 lekcje dla początkujących, Chciałbym zamieścić jakieś małe historyjki - krótkie akapity w bardzo prostym Na'vi (proste struktury i słownictwo) które mogły by posłużyć do ćwiczenia rozumienia tekstu mówionego/pisanego. Mogło by to być cokolwiek- krótki scenariusz mający miejsce na Eywa’eveng (Pandora) lub ’Rrta (Ziemia) z udziałem postaci z filmu, własnych, wymyślonych postaci, zwierząt, roślin, opisów środowiska, wpisów do pamiętnika... cokolwiek prawdopodobnego. Mimo iż gramatyka powinna być prosta nie jest wymogiem by każda struktura była już przedstawiona i wyjaśniona. Jeśli słuchacz lub czytalnik rozumie co się dzieje będzie to krok na przód w przyswajaniu języka nawet jeśli nie każdy element gramatyki był omówiony w danej chwili.

Pomimo iż, sam będę pracował nad takimi historiami, uważam że było by dobrze jeśli by wiele z nich pochodziło od was! Nie będzie łatwo - pisanie bardzo prosto i czysto wciąż brzmiąc naturalnie to wyzwanie. Jeśli jednak brzmi to jak coś czego chcieli byście spróbować, zacznijcie się nad tym zastanawiać i jeśli będziecie coś mieli wyślijcie mi to na e-mail. Zastrzegam sobie prawo do zmian pod względem edukacyjnym, ale jeśli użyję twojej historii na pewno nie omieszkam tego zaznaczyć.

Więcej wkrótce. Trr/txon lefpom! (Miłego dnia/nocy!)

Sunday, June 27, 2010

Witajcie

Wreszcie powstał długo wyczekiwany blog tworzony przez Paula Frommera, twórce języka Na'vi na potrzeby filmu Avatar Jamesa Camerona. Oczywiście blog po części jest w Na'vi po części po angielsku. Dlatego też ktoś to musi tłumaczyć. Z chęcią podejmę się tego zadania. Oryginnalnie planowałem zamieszczać tłumaczenia na stronie learnnavi.org, a konkretnie to na polskiej sekcji tamtejszego forum dotyczącego języka. Lecz zdecydowanie lepszym miejscem do tego celu będzie oddzielny blog, gdzie będę mógł wręcz odtwarzać wiadomości w wersji Polskiej. Jeśli nowy post pojawi się w weekend a ja jeszcze go nie przetłumaczyłem to znaczy że jestem z dala od komputera lub naprawdę nie mam czasu, więc wszelkie próby złapania mnie i zmuszenia do tłumaczenia nie ma sensu. To tyle jeśli chodzi o wstęp. A oto i pierwszy post z oryginalnego Bloga przetłumaczony na Polski.

Awvea posti Paulä nawma sanok lrrtok siveiyi.
Ivong' Na'vi.

Thorinbur.

POST 1
Zola’u nìprrte’! Witajcie!
Posted on 06/24/2010 by Pawl
Przyjaciele,

Zola’u nìprrte’ ayngaru nìwotx! Witajcie wszyscy! Z przyjemnością umieszczam pierwszą wiadomość na Na'viteri (dotyczący Na'vi), moim blogu na temat języka mieszkańców Pandory z filmu Jamesa Cameron'a, "Avatar". Mam nadzieję, że każdy zainteresowany Na'vi - począwszy od zwykłych ciekawskich, a skończywszy na chcących opanować go do perfekcji - znajdzie coś pożytecznego dla siebie.

Stawiam sobie 3 główne cele dotyczące Na'viteri które będę się objawiać w trzech różnych typach wiadomości:


1. SZKÓŁKA POCZĄTKUJĄCYCH—NUMTSENGVI AYSNGÄ’IYUÄ

Bedzie miejscem dla Na'vi 101, serii przyjaznych, postępujących lekcjach języka, zaczynając od podstaw, dla początkujących. Tutaj znajdziesz rozmówki i dialogi, dzięki którym nie tylko będziesz mógł poczytać w Na'vi ale bedziesz również mógł kliknąć przycisk by go posłuchać. Znajdziesz również skrócone, nie-techniczne wyjaśnienia dotyczące gramatyki, materiały pisane oraz nagrania, a także ćwiczenia.


Chciałbym wyrażnie zaznaczyc jedną rzecz. Jak zapewne większość z was wie, bogate materiały naukowe dotyczące Na'vi są już teraz dostępne na forach internetowych w przynajmniej 18 językach, lekcje Na'vi, słowniki, nagrania, filmy stworzone przez oddanych fanów "Avatara" i Na'vi którzy uformowali Społeczność Na'vi. (Linki do niektórych z takich stron znajdziesz na blogu w ramce "Na'vi on the Net" po prawej stronie.) Jakość niektórych materiałów jest bardzo wysoka; fakt, że tak utalentowani ludzie włożyli tyle wysiłku i pracy by pomagać innym uczyć się Na'vi jest dla mnie ogromnym źródłem dumy. Moim zamiarem jest więc nie zastąpienie tych materiałów, lecz bycie wsparciem dla nich. Czasami wręcz może się zdarzyć że odeślę was do konkretnego dobrego i jasnego wyjaśnienia, dyskusji, lub przykładu stworzonego przez kogoś innego.


2. DYSKUSJE O JĘZYKU—TÌPÄNGKXO LELÌ’FYA

W tych postach, kierowanych do średnio zaawansowanych i zaawansowanych użytkowników, będę zamieszał dyskusję na temat gramatyki i przypadków użycia oraz odpowiadał na pytania. Jestem wdzięczny za wszystkie zapytania jakie dostałem od członków Społeczności, wiele z nich pomogło odkryć braki w języku i dziedziny wymagające poprawy i dalszego rozwoju. Ta część będzie głównym miejscem gdzie będę mógł pomagać i odpowiadać na pytania tych, którzy w tej chwili używają języka do porozumiewania się.

3. NOWE WYRAŻENIA, NOWE ZASADY—MIPA AYLÌ’FYAVI, MIPA HOREN

Miejsce to będzie służyć przedstawianu nowych wyrażeń i słówek oraz prezentacji nowych lub rozszerzonych reguł gramatyki.

Podczas gdy Na'viteri będzie będzie blogiem dwujęzycznym(Angielski/Na'vi), nieunikniona będzie przewaga angielskiego nad Na'vi. W idealnym przypadku wszystko było by w dwóch wersjach, jedna wymagało by to więcej czasu niż jestem go w stanie poświęcić. Jak wy wszyscy ja również dopiero się uczę i nie potrafię jeszcze posługiwać się Na'vi z taką płynnością jak moim językiem narodowym. Będę jednak starał się zamieszczać możliwie dużo Na'vi w sekcjach dla bardziej zaawansowanych.

To jest mój pierwszy w życiu blog i szybko będzie to widać, o ile jeszcze nie jest, że jak narazie próbuję się w tym odnaleźć. Więc nie zdziwcie się jak natkniecie się na jakieś niezgodności, zmiany formatu i organizacji gdy na przykład odkryję na coś lepszy sposób. Wasze konstruktywne komentarze i sugestie są zawsze mile widziane. Chciałbym również wyrazić jak wdzięczny jestem za oferty pomocy jakie otrzymałem od miłych ochotników ze Społeczności-irayo, ma oeyä eylan (Dziękuję wam, moi przyjaciele);
W przyszłości być może faktycznie skorzystam z waszej pomocy, na chwilę obecną chciałbym przede wszystkim zaznaczyć nieocenione wsparcie i porady jakie otrzymałem od Britton Watkins i Josh Feldman bez których hojnej pomocy w dalszym ciągu drapał bym się w głowę zastanawiając od czego zacząć. Nie muszę chyba dodawać, że wszelkie pomyłki i braki są z mojej winy.

Tak więc... Awnga sngivä’i ko! Zaczynajmy! Wróć wkrótce po Na'vi 101 lekcja pierwsza i pierwsze posty w pokoju dyskusyjnym. A teraz, kìyevame ulte Eywa ngahu— do zobaczenia i niech Eywa będzie z wami.

Paul Frommer

NìNa'vi
[code]
Ma oeyä eylan,

Tse . . . Nìawnomum, fwa oel fìtìkangkemvit[sup]1[/sup] sngeykivä’i[sup]2[/sup] krrnolekx nìtxan, slä nì’i’a[sup]3[/sup] tsun oe pivlltxe san Zola’u nìprrte’ ne pìlok[sup]4[/sup] Na’viteri sìk! Tìmweypeyri ayngeyä seiyi irayo nìngay. Sìlpey oe, awngeyä lì’fyaolo’ìri fìpìlok lìyevu pxan, ulte frapo—ftxey sngä’iyu ftxey tsulfätu[sup]5[/sup]—tsìyevun fìtsenge rivun ’uot lesar.

Lu pìlokur pxesìkan sì pxefne’upxare:
1ve: NUMTSENGVI[sup]6[/sup] AYSNGÄ’IYUÄ

Fayupxare layu aysngä’iyufpi, fte lì’fyari awngeyä fo tsìyevun nìftue nìltsansì nivume.

Ma oeyä eylan, faysänumeviri rutxe fì’ut tslivam: Nìltsan omum oel futa ayhapxìtul lì’fyaolo’ä awngeyä txantsana aysänumevit ngolop fte aylaru kivar. Faysulfätuä tìkangkem oheru meuia luyu nìngay. Kllkxayem fìtìkangkem oeyä rofa[sup]7[/sup]—ke io—pum[sup]°10[/sup] feyä.

2ve: TÌPÄNGKXO LELÌ’FYA

Fayupxaremì oe payängkxo teri horen lì’fyayä leNa’vi fpi sute a tsun srekrr tsat sivar. Ayngeyä sìpawmìri kop fmayi fìtsenge tivìng sì’eyngit. Nìawnomum tolel oel ta ayhapxìtu lì’fyaolo’ä pxaya sìpawmit atxantsan a vay set ke ’oleyng. Sìlpey oe tsnì tsìyevun nì’i’a tsakem sivi fìpìlokfa.

3ve: MIPA AYLÌ’FYAVI, MIPA HOREN

Pìlokä fìhapxìyä tìkan lu law.

Lu law ’uo alahe, ma eylan. Krro krro[sup]°11[/sup] fìtsenge oe tìkxey sayi. (Ke plltxe san sasyi sìk!) Txo tsive’a ayngal keyeyt, rutxe oeru piveng fte tsivun oe sa’ut leykivatem.

Ha awnga sngivä’i ko! Ziva’u nìmun ye’rìn . . . tsakrr rayun ayngal ayupxaret amip.

’Ivong Na’vi.

ta Pawl
[/code]

[sup]1[/sup]tìkangkemvi ‘projekt’

[sup]2[/sup]Upewnij się ze rozróżniasz oba znaczenia słowa “begin”(rozpoczynać)—Nieprzechodznie (jak w “Praca się rozpoczęła”—Tìkangkem sngolä’i) i przechodnie (jak w :“Ona rozpoczęła pracę”—Poel tìkangkemit sngeykolä’i).

[sup]3[/sup]nì’i’a ‘nareszcie’ Na'vi ma oddzielne słowa na angielskie "finally”(nareszcie). Nì’i’a to “finally”(nareszcie) w znaczeniu "w końcu, po długim czasie jak w “I’ve finally finished!(Nareszcie skończyłem)” By powiedzieć “finally”(wreszcie) w znaczeniu “lastly”(na koniec, wreszcie)–“Finally, we need to talk about the budget(Na koniec powinniśmy omówić nasz budżet)” użyj nìsyen.

[sup]4[/sup]pìlok ‘blog’

[sup]5[/sup]tsulfätu ‘mistrz w sztuce, rzemiośle, umiejętności; ekspert' Wyrażenia pokrewne: tsulfä ‘mistrzostwo’ tsulfä si ‘opanować do perfekcji;osiągnąć mistrzotwo (to master)’

[sup]6[/sup]numtsengvi ‘sala lekcyjna, division of a school’

[sup]7[/sup]rofa (ADP-) ‘ponadto’

[sup]°10[/sup]pum ‘własność, obiekt bedący czyjaś własnością’ Pum jest używany jako “sztuczny rzeczownik” razem z zaimkami dzierżawczymi by stworzyć “disjunctive possessives”-słówka takie jak: “mine,” “yours,” “theirs” (W Polskim nie rozróżniamy ich od zwykłych zaimków dzierżawczych. Możemy powiedziej zarówno "to jest moja książka, jak i ta książka jest moja" w angielskim nie można używać zaimków dzierżawczych bez rzeczownika z tąd "This is my book", ale This book i mine." ) Przykład: Kelku ngeyä lu tsawl; pum oeyä lu hì’i. (Twój dom jest duży; Mój jest mały.)

[sup]°11[/sup]krro krro ‘czasem, okazjonalnie’